Bitmeyen Güreşin Devam Eden Efsanesi olup UNESCO’nun İnsanlığın Somut Olmayan Kültür Mirası Listesinde yer alan Kırkpınar Yağlı Güreşleri Festivali’nin 662’ncisi 3-9 Temmuz 2023 tarihleri arasında “Edirne’nin tarihi Sarayiçi Er Meydanı”nda gerçekleştirilmişti.

Edirne Kent Kültürü ve Bilincini Geliştirme Merkezi Derneğince; bu yıl 662’ncisi gerçekleştirilen “Kırkpınar Yağlı Güreşleri Festivali”‘ne katılım gösteren güreş severlerin memnuniyeti ölçmek ve değerlendirmek amacıyla “662. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Festivali Değerlendirme Anketi” hazırlanmıştır. Anket, sosyal medya üzerinden güreş severlere duyurulmuş ve internet ortamında katılımcılara açılmıştır. Anket 20 sorudan oluşmuş ve katılımcılar mail adreslerini girerek ankette yer alan soruları yanıtlamışlardır.

Ankete Edirne dahil 37 İl’den 335 güreş sever katılmıştır. Katılım gösterenlerin %95.8’i erkek olup %4.2’si de kadın’dır.

Ankete katılım gösteren güreş severleri yaş gruplarına göre incelediğimizde ise 18-24 yaş grubunun %9.9, 25-35 yaş grubunun %41.3, 36-50 yaş grubunun %39.2, 51-65 yaş grubunun ise %9 oranın da katılım gösterirken 65 yaş grubu üstü de %0,6 oranında katılım göstermiştir.

Ankete katılan 37 İl’den 335 anket katılımcısının Kırkpınar Yağlı Güreşleri Festivali’ni izlemek için nereden geldiniz? Sorusuna cevap verenleri illerine göre dağılımını incelediğimizde aşağıdaki tablo karşımıza çıkmaktadır.

Tabloyu incelediğimizde; Antalya’dan %17.3, İstanbul %17.0, Kocaeli %11.0, İzmir %4.2, Bursa ve Balıkesir %3.6’şar, Manisa ve Samsunun da %3.3’er, Tekirdağ %3, Çanakkale %3, Muğla %2.1, ve Edirne’den de %14 oranında katılım gösterdiği belirlenmiştir.

Güreşleri izlemek için Edirne’ye gelen güreş severlerin nerede konakladıklarını belirlemek için sormuş olduğumuz soruya 335 güreş sever cevap vermiş ve aşağıdaki veriler ortaya çıkmıştır.

Tablo incelendiğinde festivale katılan güreş severleri %26.9’unun hotellerde, %18’inin resmi kurum, misafirhane ve öğrenci yurtlarında, %8.1’inin arkadaşımın evinde, %15’inin kendi evinde kaldığını belirtirken %13.2’sinin de çadırda kaldığı görülmüştür. Etkinlik için kentimize günübirlik gelen katılımcı sayısı oranı da %18.9’dır. Hotelde kalan katılımcıların oranının tüm şıklardan fazla olduğu görülmektedir.

Festival nedeniyle kentimize gelen güreş severlerin kentte kaç gün konakladıklarını belirlemek için sorduğumuz soruya da katılımcıların tamamı cevap vermiştir. Katılımcıların verdiği bilgiler ışığında %29’unun iki gün, % 27.6’sının bir gün, 24.7’sinin üç gün, %8.5’inin dört gün, %6.7’sinin beş gün iken %1.8’inin de 6 gün konaklama yaptığı görülmüştür. Tablodan anlaşıldığı gibi güreş severler en çok son iki gün kentimize gelmiştir. Katılımcıların ağırlıklı olarak güreşlerin olduğu son üç gün kente geldiği görülmektedir.

Edirne Belediye Başkanlığı’nın festival kapsamında düzenlediği sergi ve konserlere izleyenlerin katılımını tespit etmek amacıyla düzenlenen bu soruya da katılımcıların vermiş olduğu yanıtlar incelendiğinde katılımcıların %32.5’i etkinlikleri izlerken %67.5’i de etkinlikleri izlememiştir.

Düzenlenen anketin yedinci sorusu da düzenlenen kültürel etkinlikleri izleyenlerin memnuniyet derecesini ölçmek için düzenlenmiştir.

Etkinlikleri izleyen katılımcılar etkinlikleri %7.3 oranında çok iyi, %20.1 oranında iyi bulurken, %33 oranında da orta düzeyde görmüştür. Etkinlikleri çok kötü bulan katılımcı oranı %20.1 iken kötü bulanların oranı ise %19.6 olarak gerçekleşmiştir. İzleyenlerin %39.7’si etkinlikleri kötü olarak işaretlemiştir.

Festival için gelen güreş severlerin etkinliklerin gerçekleştirildiği Sarayiçi alanının Edirne Belediye Başkanlığınca düzenlenmesinin katılımcılar tarafından memnuniyet derecesini ölçmek amacıyla düzenlenen soruya katılımcılar değerlendirmiş ve aşağıdaki tablo ortaya çıkmıştır. Tablo incelendiğinde alanda yapılan düzenleme katılımcıların %7.2’si tarafından çok iyi bulunurken, %17.2’si de iyi değerlendirmesinde bulunmuştur. Katılımcıların %35.2’si orta düzeyde bulurken, %20.6’sı da kötü, %19.4’de çok kötü bulmuştur.

Katılımcılara sorduğumuz dokuzuncu soruyla da katılımcıların “Güreşleri Nereden İzlediğini tespit etmek için hazırlanmıştı. Katılımcılar verdiği yanıtla katılımcıların % 92.8’i tribünden, %4.8’i sahanın içinden, %2.1’i de televizyondan güreşleri izlediği belirlenmiştir.

Güreşleri izlemek için Edirne’ye gelen güreş severlerin güreşleri izlemek için tribünlere hangi yol ile girdiğini tespit etmek için sorduğumuz bu soruya katılımcıların vermiş olduğu yanıtla ilgili tablo aşağıda yer almaktadır.

Anketin bu sorusuna verilen yanıtlar incelendiğinde katılımcıların %63.9’unun güreşleri Biletix’den bilet satın alarak, %13.7’sinin Belediye Başkanı’nın davetiyesiyle, %6.9’unun Kırkpınar Ağası davetiyesiyle , %6.6’sının görev kartıyla, %6’sının da pehlivan kartıyla güreşleri izlediği belirlenmiştir.

2023 yılı 662. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Sarayiçi Er Meydanı alanında alınan tedbirlerden güreş severlerin memnuniyeti ölçmek amacıyla sorduğumuz 11’nci soruya ankete katılım gösteren katılımcıların verdiği yanıtlarla yandaki tablo oluşmuştur.

Katılımcıların vermiş olduğu yanıtlar sonucunda oluşan tablo incelendiğinde; güreş alanında alınan tedbirlerin katılımcıların %12.8’i çok iyi bulurken %34.6’sı da iyi bulmuştur. Katılımcıların %12.5’ de çok kötü bulurken, %13.1’de kötü bulmuştur. Alınan tedbirleri orta düzeyi de %26.9 olarak gerçekleşmiştir.

Anketin on ikinci sorusu da 662. Kırkpınar Yağlı Güreşlerinde ter akıtan pehlivanlarımızın performanslarının izleyici gözüyle değerlendirilmesiydi. Bu soruya yanıt veren katılımcıların oluşturduğu tablo aşağıya çıkarılmıştır.

Tablo incelendiğinde ankete katılan güreş severlerin %32.8 pehlivanların performanslarını çok iyi, %43.3’ü de iyi olarak değerlendirmiştir. Katılımcıların %2.1’i pehlivanların performansını  çok kötü bulurken %4.2’si de kötü bulmuştur. Orta düzeyde değerlendirenlerin oranı da %17.6’dır.

Anket kapsamında Türkiye’de ve Kırkpınar’da yağlı güreşlerin gelişmesine katkı sağlayan ve yağlı güreşlerin gelişimi ile ilgili gerekli yönerge ve yönetmelikleri çıkartarak gerekli düzenlemeleri gerçekleştiren Türkiye Geleneksel Güreşler Federasyonu Başkanlığı ile güreşlerin organizasyonu gerçekleştiren Edirne Belediye Başkanlığı’nın yaptığı hizmetler ile Kırkpınar Yağlı Güreşleri ağalığı görevini 13 defa yürüten ve 2024 yılı 663’ncü Kırkpınar ağalığını da alarak 2024 yılında 14’ncü defa Kırkpınar Ağalığı görevini yapacak olan Kırkpınar Ağası Seyfettin Selim’in yaptığı hizmetlerin memnuniyet derecelerini ölçmek amacıyla anketin 13, 14, ve 15’nci soruların oluşturulmuştur. Katılımcıların bu sorulara vermiş olduğu cevaplar aşağıdaki tabloya çıkartılmıştır.

Katılımcılar Türkiye Geleneksel Güreşler Federasyonu’nun yaptığı hizmetleri %17.5’u çok iyi bulurken, Edirne Belediyesinin verdiği hizmetleri ise %9.6 oranında çok iyi olarak belirlemiştir. Kırkpınar Ağasının Kırkpınar’a verdiği hizmetleri de katılımcıların %25.1’i çok iyi olarak görmüştür. Yine federasyonun verdiği hizmetleri katılımcıların %31.9’u iyi olarak değerlendirirken, Edirne Belediyesinin verdiği hizmetleri de %21.8 oranın da iyi bulmuştur. Kırkpınar Ağasının verdiği hizmetlerden memnuniyet oranını iyi olarak belirten katılımcı oranı da %29 olarak gerçekleşmiştir. Federasyonun verdiği hizmetleri çok kötü olarak bulan katılımcıların oranı %8.4 iken Edirne Belediyesi’nin verdiği hizmetleri çok kötü olarak değerlendiren katılımcı oranı da %22.7’dir. Kırkpınar ağasının hizmetlerini de çok kötü olarak değerlendiren katılımcı oranı da %10.4’dür. Katılımcıların %11’i federasyonun hizmetlerini kötü bulurken Edirne Belediyesinin hizmetlerini kötü bulan katılımcı oranı da %17.6’dır. Ağanın hizmetlerini kötü bulan katılımcı oranı da %11.6’dir.

Anketimizin on altıncı sorusu ise Kırkpınar Ağasının kıyafetine yönelikti. Kırkpınar Ağası Seyfettin Selim, 2019 yılından itibaren yönetmelik ve/veya yönergelerde belirlenen ve bizlerin bildiği ağalık kıyafetinin dışında kendisinin tasarladığı ağalık kıyafeti giyerek ağalık görevini yürütmektedir. Bunun değerlendirilmesini yapmak amacıyla anketimize böyle bir soru konulmuştu. Ankete katılan katılımcıların vermiş olduğu cevaplar sonucunda aşağıdaki tablo da görüleceği gibi katılımcıların %58.8’inin ağanın bu kıyafetinin Kırkpınar’ın kültürel kimliği, öğe ve ritüellerini geleceğe taşıma noktasında zarar vereceği kanısında olduğunu belirtmiştir.

Ankete katılan katılımcıların %26.3’ü zarar vermeyeceğini belirtirken %14.9’u da bu konuda bir fikrinin olmadığını belirtmiştir.

Türkiye’nin başpehlivanının belirlendiği Kırkpınar Yağlı Güreşlerine ülkemizin dört bir yanından gelerek pehlivanlarımızın mücadelesini takdirle izlemektedir. Ankette yer verdiğimiz bu soruyla da ankete katılan katılımcıların en beğendiği başpehlivanı belirlemeye çalıştık.

Ankete katılan katılımcıların verdiği cevaplar neticesinde aşağıdaki tabloda da görüleceği gibi 2023 yılı 662. Kırkpınar Yağlı Güreşlerinin en beğenilen başpehlivanı Türkiye’nin Başpehlivanı Yusuf Can Zeybek olmuştur. Katılımcıların %33.7’sinin beğenisini alan Zeybek’i %16.7 ile Hüseyin Gümüşalan izlemiştir.

Yandaki tabloda da görüldüğü gibi katılımcıların %14’ü İsmail Balaban, %9’u Mehmet Yeşil Yeşil, %6.3’ü de Ali Gürbüz demiştir. Orhan Okulu %4.8, Cengizhan Şimşek %4.2, Özkan Yılmaz %1.5 ve Ertuğrul Dağdeviren de %0,9 oranında beğeni almıştır.

Tarih, kültür ve sanat kenti olan Edirne, açık hava müzesi konumunda olup Kırkpınar Yağlı Güreşleri Festivali nedeniyle kente gelen yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekmektedir. Anket yer verilen bu soruyla da kente gelen misafirlerin Edirne’nin kültür miraslarını ziyaret etme oranını tespiti amaçlanmıştır. Yapılan değerlendirmeler sonucunda ankete katılan katılımcıların %77’sinin kentin kültür miraslarını ziyaret ettiği, %23’ünün de ziyaret etmediği belirlenmiştir.

Kentin kültür mirasları bir taraftan kadim kent Edirne’nin Cadde ve sokaklarını taçlandırırken kentin coğrafi işaretli gastronomi ürünleri de kentin turizm değerini artırmaktadır. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Festivali nedeniyle kente gelen misafirlerin kentlerine dönüşlerinde Edirne’nin gastronomi zenginliklerinden ne şekilde yararlandıklarını ölçmek amacıyla da bu soru ankette yer almıştır. Yaptığımız değerlendirme sonucunda aşağıdaki tablo da veriler ortaya çıkmıştır.

Ankete katılan katılımcıların %26.6’sı kavala kurabiyesi, % 19.4 bademezmesi, %10.1 magnet, %9’u Edirne Peyniri, %3 Edirne mis meyve sabunu, %1.5 Edirne konulu kitap, %1.2’si deva-i misk alırken %28.7’si de diğer şıkkını işaretlemiştir.

Anketin son sorusu da Edirne’ye gelen güreş severleri kentte kaldığı sürece kendilerini mutlu ve mutsuz eden olayları kendilerinden öğrenmek olmuştur. Aslında bu sorudaki amacımız da güreş severlerin Kırkpınar süresince yaşadıkları olumlu veya olumsuz olayları öğrenmek ve değerlendirmelerine imkan tanımaktı.

Düzenlemiş olduğumuz anketin bu sorusuna ankete katılan 254 kişi değerlendirmede bulunmuş olup 81 kişi değerlendirmede bulunmamıştır.

ANKETİN DEĞERLENDİRMESİ

Dünya spor tarihinin en eski geleneksel spor etkinliklerinden olan ve 2010 yılında UNESCO’nun İnsanlığın Somut Olmayan Kültür Mirası Listesine giren Kırkpınar Yağlı Güreşleri Festivali’nin gelişmesine katkı sağlamak, yurtiçi ve yurtdışından gelen güreş sever ile sahada görev yapan aktörlerin yaşadığı sorunların tespitine katkı sağlamak amacıyla düzenlenen anketin sonuçları yukarıda çıkartılmıştı.

Katılımcıların bilgileri ışığında alınan anket çıktılarını değerlendirdiğimiz de;

• Yurtiçi ve yurtdışından güreşleri izlemek için gelen güreş severler ile pehlivanlar ile Kırkpınar’ın diğer aktörlerinin yaşadıkları en büyük sıkıntısının tribün kaynaklı olduğu görülmektedir. Aslında Edirne Belediyesi Başkanlığı da bu konunun farkında olup 2016 yılında Gençlik ve Spor Bakanlığı ile bir protokol imzalayarak Kırkpınar alanı 25 yıllığına ilgili bakanlığa tahsis edilmişti. Kırkpınar Er Meydanı ve tribünlerinin yenilenmesi koşuluyla yapılan bu protokol kapsamındaki projeler de Edirne Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından onaylanmıştı. Konu ile ilgili olarak sahanın yenilenmesine yönelik projeler çizilmiş ve 2016 yılından bugüne bakanlık görevinde bulanan bakanlar tarafından da uygun görülmüştü. Ancak ilgili proje bir türlü yatırım programına alınmadığından dolayı Er Meydanının yenilenmesi gerçekleşememiştir. Her yıl yenilenme umuduyla da er meydanının düzenlenmesine yönelik belediye başkanlığınca da gerekli iyileştirmeler yapılamamıştır. Ankete katılan güreş severlerin tribünden kaynaklanan şikâyetlerinin çok oluşu belki er meydanının yenilenmesi çalışmalarının hızlanmasına katkı sağlayacaktır.
• Türkiye Geleneksel Güreşler Federasyonunun kurulması, ülkemizde yağlı güreşin dolayısıyla Kırkpınar Yağlı Güreşlerinin gelişmesine katkı sağlayacağı umudu taşımaktadır. Nitekim anket kapsamında sorulan sorulardan biri de federasyonun çalışmalarının değerlendirilmesine yönelikti. Katılımcıların verdiği bilgiler, federasyonun çalışmalarının olumlu bulunması ve beklentinin büyük olduğunu göstermektedir. Umut ediyoruz ki, er meydanı Kırkpınar’ın yenilenmesi çalışmalarında federasyon etkisini göstererek Edirne Belediye Başkanlığı ve Gençlik ve Spor Bakanlığı işbirliği ile er meydanı alanı yenilenerek pehlivanların, basın mensupları ile Kırkpınar’ın diğer aktörleriyle güreş severlerin sorunları giderilmiş olur.
• Tarihi, geleneksel spor etkinliği olan Kırkpınar Yağlı Güreşleri Festivali, kültürel kimlikleri, öğeleri ve ritüelleriyle yaşatılarak bugünlere gelmiş ve bu kültürel değerleriyle UNESCO’nun İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Miras Listesine girmiştir. Kırkpınar’ı oluşturan her bir öğenin değerinin korunması başta Edirne Belediye Başkanlığı olmak üzere, Federasyon, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Gençlik ve Spor Bakanlığının sorumluluğundadır. Kırkpınar Ağasının yönetmelik ve/veya yönergelerde belirtilen geleneksel Kırkpınar Ağa kıyafetinin dışında kendisinin belirlediği kıyafet ile görev yapması engellenmelidir. Bu konu ile ilgili olarak ankette yer alan soruya katılımcıların %58.8’i ağanın bu davranışının Kırkpınar geleneklerini geleceğe taşıma noktasında zarar vereceğini belirtmişlerdir. Kırkpınar Yağlı Güreşlerine maddi anlamda büyük kaynaklar yaratan Kırkpınar Ağası Seyfettin Selim başta olmak üzere Kırkpınar Yağlı Güreşleri Festivali’nin yasal sahipleri ve güreş severler bu konuda gerekli duyarlılığı göstermelidir.
• Kırkpınar Yağlı Güreşleri Festivali’ne yönelik Edirne Belediye Başkanlığının bugüne kadar bir sponsorluk dosyasının bulunmayışı büyük bir eksikliktir. Böylesi bir kültür mirasımızın daha etkileyici gerçekleştirilebilmesi için öncelikli olarak devletin maddi ve manevi desteğine ihtiyacı olduğu gibi böylesi sponsorluk faaliyetlerine de imkan sağlayacak projeler de geliştirilmelidir.
• Er meydanında güreş seyreden izleyenlerin sıkça dile getirdiği konulardan biri de sahanın içinde büyük ekran TV’lerin konulması ve kaçırdıkları güreşlerin yeniş anını oradan izlemeleri.
• Katılımcıların yaşadığı en büyük sorunlarından birisinin de Biletix den alınan biletler ile içeri girme ve içeride satın aldıkları bilette belirtilen koltuk numaralı yerlere oturamamalarıdır. Katılımcıların iddialarına göre biletsiz ve davetiyesiz kişilerin tribünlere alınmalarından dolayı tribünlerin aşırı dolu olduğu, davetiyesiz veya biletsiz giren kişilerin biletixden bilet alan kişilerin yerlerine oturduğu ve sorun oluşturduğunu belirtmişlerdir. Bu konuya Belediye Başkanlığınca gerekli tedbirlerin alınması gerekmektedir.
• Kırkpınar Yağlı Güreşlerini canlı yayınlayan TV ekiplerinin araçları için bir alan oluşturulmalı ve bu alana gerekli kablo ve elektrik tesisatları çekilerek hazır hale getirilmelidir.
• Edirne Belediye Başkanlığınca gerçekleştirilen Kırkpınar Yağlı Güreşleri Festivalinin panayır havasından kurtulamadığı bu yıl düzenlenen festivalinin organizasyonunun kötü olduğu katılımcılar tarafından belirtilmiştir.
• Festival kapsamında gerçekleştirilen kültürel ve sanatsal etkinliklerin çok yetersiz olduğu, tribün altlarındaki dükkanların boş kaldığı görülmüştür.
• Güreşler için kentimize gelen güreş severlerin bir bölümünün yanlarında getirdikleri çadırlarda kaldıkları, konaklama sorununu çadır ile çözmek isteyen güreş severler için belediye tarafından çadır alanlarının oluşturulması ve gerekli güvenlik ve hijyen koşullarının alanda oluşturulması gereklidir.
• Sarayiçi alanının planlı bir şekilde organizasyonunun yapılması, yeme-içme, giysi vb. satıcı alanları ile kültür ve sosyal alanların düzenli bir şekilde yürütülmesi, hijyen ve diğer kontrollerin yapılması gerekmektedir.
• Sarayiçi alanında yeterli tuvalet alanlarının oluşturulması ve temizliklerinin kontrol edilerek temiz kalmasının sağlanması gerekmektedir.
• Katılımcıların yaşadığı en büyük sorunlarından birisi de Tunca nehri yatağından kaynaklı sorunlardır. Güreş tarihlerine kadar nehir yatağı ile ilgili temizlik çalışmalarının ilgili Bölge Müdürlüğü tarafından yapılmalıdır. Belediye tarafından da alanın ilaçlanması yapılarak güreş severlerin yoğun olarak şikayetçi olduğu sivrisinek ve diğer mağduriyetlerinin giderilmelidir.
• Belediye tarafından Sarayiçi alanı etrafında ücretsiz otopark alanları oluşturulmalıdır.
• Festival süresince Sarayiçi alanında yeme-içme sektörünün hijyen ve fiyat kontrollerinin yapılmalıdır.
• Gerek otobandan Edirne girişi gerekse E-5 Edirne girişinden itibaren “Kırkpınar Alanına Gider” vb. bir levha ile diğer illerden gelen güreş severlerin Kırkpınar’a kolay ulaşmalarının sağlanması sağlanmalıdır.
• Kırkpınar Yağlı Güreşleri Festivaline katılan güreş severlerin yaşadığı bir diğer sıkıntının da Otogar-Sarayiçi-Otagar minibüs hattının eksikliği olduğu görülmüştür. Bu eksikliğin giderilmesi gereklidir.
• Tarihi kültürel miraslarımızın (özellikle camilerimizin) genel bahçe ve iç temizlikleri, isim tabelaları vb. eksiklikleri giderilerek Kırkpınar haftasına hazır hale getirilmesi gerekmektedir. Anket sonucunda da görüldüğü gibi Kırkpınar’a gelen güreş severlerin %80’e yakını kültür miraslarımızı ziyaret etmektedir.
• Kırkpınar Yağlı Güreşleri Festivali’nin gelişerek gerçekleşebilmesi için öncelikli olarak ankete katılan katılımcıların yaşadığı sorunların giderilmesi için gerekli tedbirler alınmalıdır.
• 2024 yılı 663. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Festivali, Cumhuriyet döneminde Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nin Sarayiçi Er Meydanında organizasyonunun yapılışının 100. Yıl dönümüdür. Yüz yıllık tarihi geleneksel spor etkinliğine ev sahipliği yapan bu tarihi mekan aynı zamanda Edirne Sarayı’nın Has Bahçesi olarak Edirne Sarayı’nın da bir parçası olmuştur. Er Meydanının bulunduğu bu alan Edirne Sarayının Has bahçesi olarak yer alırken Osmanlı Padişahlarının ok, güreş vd. yarışmalarına da ev sahipliği yapmış padişahların halkla buluşma noktası olmuştur. Bu tarihi mekanın her iki özelliğini de geleceğe gelenek ve göreneklerini koruyarak taşımak Kırkpınar Yağlı Güreşleri Festivali’nin içinde görev yapan tüm aktörlerin, tarihçilerin ve bilim insanlarının görevi ve sorumluluğudur.

2024 Yılı 663. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Festivalinde buluşmak dileğiyle

Ender Bilar[1]

Not: Anketin sosyal medya üzerinden birçok güreş severe erişmesini sağlayan başta Başpehlivanlar sosyal medya yöneticileri olmak üzere paylaşımda bulunan tüm sayfa yöneticilerine çok teşekkür ediyorum. 

[1] Araştırmacı-Yazar. Edirne Kent Kültürü ve Bilincini Geliştirme Merkezi Derneği Başkanı