“EDİRNE’NİN KÜLTÜREL BELLEĞİ: DAĞDEVİREN AİLESİNDEN GELEN MİRASIN KORUNMASI VE CEM ALTINEL’İN ÇABALARI”
ŞTarih, kültür ve sanat zengini olan Edirne, zengin “tarih atölyesi” özelliğiyle tarihçi ve araştırmacıların, her dönem ilgisini çekmiştir. Kentin bu özelliği Osmanlı döneminde yazılan ilk şehir tarihi kitabı olan “Enisü’l Müsamirin”’in Edirneli müderris Abdurrahman Hibri tarafından yazılmasına vesile olmuştur.
Edirne’nin tarihi ve kültürel değerlerini tanıtmak, geleceğe taşımak amacıyla kaleme alınan kitaplar, dünyanın ünlü kütüphaneleri ve arşivlerinde okuyucularıyla buluşmakta, yerli ve yabancı turistlerin kenti ziyaret etmelerini teşvik etmektedir.
Kentlerin tarih ve kültür değerlerini kültür yaşamına kazandıran bu kültür elçileri aslında kentlerin gizli kahramanlarıdır. Günümüz dünya turizminde “Kültür Turizmi” önemli bir destinasyon tercihi olmakta, kent ile devlet yöneticileri kentlerin ve ülkelerinin artan turist sayılarını övünerek vermekte ve gururlanmaktadır.
Edirne’nin önde gelen ailelerinden biri olan Dağdevirenzade Arif Bey ile Hacı Ayşe Hanım’ın oğlu olarak 1863 yılında Edirne’de dünyaya gelen Mustafa Şevket Bey, Trakya Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin kurucusu olmuş, 1918-1920 yılları arasında Edirne Belediye Başkanlığı yapmıştır. 1906-1913 arasında yayınladığı “Yeni Edirne Gazetesi” ile “1892 yılı Edirne Salnamesi”, “Balkan Savaşı Anıları” Edirne’nin şehir tarihine önemli kaynak teşkil etmiş eserleridir. Şevket Bey’in oğlu Arif Dağdeviren de yayımladığı “Edirne’de Sinan ve Selimiyesi” adlı eserinin yanında yaşadığı dönemin Edirne’sini fotoğraf makinesiyle çekerek görsel arşivini oluşturmuştur.
Kentin tarihi ve kültür yaşamında değerli anılar ve belgeler biriktiren Dağdeviren ailesinin arşivi bugün torunları Cem Altınel’in koruması altında olup gün yüzü görmemiş bu değerli arşiv kaynaklarını kültür hayatımıza kazandırmak için çaba harcamaktadır.
Bugüne kadar kültür hayatına kazandırdığı “Trakya Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti -yöneticilerinin yaşam öyküleri-” ile “1863 – 1931 Şevket Dağdeviren ve Edirne’si” adlı eserleri Edirne Belediye Başkanlığınca yayımlanmıştır. “Edirne’nin gömüt taşları = Tombstones in Edirne” adlı İngilizce – Türkçe kitabı da UZMAR’ın desteğiyle Maestro Reklamcılık tarafından okurlarıyla buluşturulmuştur.
Sayın Altınel, şimdi de büyük bir heyecanla dedesi Arif Dağdeviren’in 1940 ile 1950 yılları arasında fotoğraf makinesiyle çektiği 3.135 kare fotoğraftan seçtiği ve bugüne kadar yayımlanmamış 358 fotoğrafı geleceğe aktarmak, kültür hayatımıza kazandırma çabası içine girmiştir. Geçmişin Edirnesini belgeleyen kitap, Konak ve Aile, Kent Dokusu / Panorama, Sosyal Yaşam, Mimari Yapılar ve Çevre Yerleşim Bölgeleri başlıklarını taşımaktadır. Eserin basımı için çalmadığı kapı bırakmayan Altınel, eseri yayımlayacak bir kurum, kuruluş ve yayınevi bulamamıştır. Ama onun Edirne sevgisi bu kitabın basımını engellememiş, kendi imkânlarıyla “Arif Dağdeviren’in Vizöründen 1940’larda Edirne” başlıklı eseri 50 adet dijital olarak basarak dostlarıyla paylaşmıştır. Türkçe ve İngilizce olarak tasarımı yapılan ve 220 sayfadan oluşan, Edirne’nin 1940-1950 yıllarını belgeleriyle geleceğe taşıyacak olan bu eserin muhakkak Edirne Valiliği, Edirne Belediyesi veya Trakya Üniversitesi Rektörlüğü’nün öncülüğünde yayımlanması gerekmektedir.
Kentin kültür miraslarına sahip çıkmak, korumak ve geleceğe aktarmak bu kurumların en önemli görevi değil midir? Aslında bu tür eserlerin yayımlanması, halkımızda kent kültürü ve bilincinin gelişmesine önemli katkı sağlayacağı gibi geçmişin Edirne’sini günümüze taşıma başarısını sağlayacaktır.
Bugüne kadar yayımlanan Edirne başlıklı kitapları Milli Kütüphane de taradığımızda 502 kitap koleksiyonlarında yer almaktadır. Dünya’nın en büyük kütüphanesi olan Amerikan Kongre Kütüphanesi koleksiyonunu da incelediğimizde de Edirne başlıklı 357 kitabın koleksiyonlarında yer aldığını görmekteyiz. Bu gösteriyor ki; Dünya bizi takip ediyor ama Edirne bu araştırmacıları takip ediyor mu?
Şu bir gerçek ki; Dünya Edirne’nin “Kültür Atölyesi” olduğunun farkında da biz bunun neresindeyiz?
Bir yanıt yazın